مهمترین نکته قابل بیان دربارهٔ زبان گوارانی این است که این زبان تنها زبان بومی قاره آمریکا است که توسط غیر سرخپوستان و اروپاییان مهاجر نیز به عنوان زبان مادری تکلم میشود. با توجه به رواج پدیده تغییر زبانی در قاره آمریکا در امتداد کشف آن توسط اروپاییان، بیشتر زبانهای سرخپوستان به سرعت به نفع اسپانیایی، انگلیسی و پرتغالی عقبنشینی کردند و به گروههای اقلیت در مناطق عمدتاً روستایی محدود شدند. با اینحال گوارانی نه تنها در میان مردم بومی پاراگوئه باقیماند بلکه بسیاری از اروپاییان مهاجر به پاراگوئه گوارانیزبان شدند و امروزه اکثریت قاطع مردم پاراگوئه را گوارانی زبانان تشکیل میدهند. زبان اسپانیایی نیز در کنار گوارانی جزو زبانهای رسمی کشور پاراگوئه است.
هجاهای گوارانی از یک همخوان به همراه یک واکه یا یک واکه تنها ساخته میشوند. در این زبان هرگز هجاها با همخوان پایان نمییابند.
واکههای گوارانی عبارتند از: /a/, /e/, /i/, /o/, /u/؛ گرچه گاه واجگونههای[ɛ], [ɔ] نیز استفاده میشوند. نویسه 〈y〉 همانند لهستانی واکه ɨ را نشان میدهد.
جلویی | مرکزی | پشتی | |
---|---|---|---|
بسته | i, ĩ | ɨ, ɨ̃ | u, ũ |
میانه | e, ẽ | o, õ | |
باز | a, ã |
همخوانهای گوارانی عبارتند از:
— | لبی | لثوی | لثویکامی | نرمکامی | لبیشده | چاکنایی | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
انسدادی | بیواک | p | t | k | kʷ 〈ku〉 | ʔ 〈'〉 | |
واکدار | ᵐb~m 〈mb~m〉 | ⁿd~n 〈nd~n〉 | ᵈj~ɲ 〈j~ñ〉 | ᵑɡ~ŋ 〈ng〉 | ᵑɡʷ~ŋʷ 〈ngu〉 | ||
سایشی | s | ɕ 〈ch〉 | x ~ h 〈h〉 | ||||
ناسوده | ʋ 〈v〉 | ɰ ~ ɰ̃ 〈g〉 ~ 〈g̃〉 | w ~ w̃ 〈gu〉 ~ 〈g̃u〉 | ||||
زنشی | ɾ 〈r〉 |
بستن *نام و نام خانوادگی * پست الکترونیک * متن پیام |